On the way journey I เส้นทางดอกไม้นครลำปาง
ความร่มรื่นบริเวณถนนทิพย์ช้างตั้งแต่บริเวณสี่แยกสำนักงานเหล่ากาชาด จ.ลำปาง ไปจนถึงบริเวณจวนผู้ว่าราชการจังหวัดลำปาง ผนวกกับอากาศเย็นสบายยามเช้าวันหยุด ทำให้เราต้องชะลอความเร็วของรถจักรายานยนต์ลง เพื่อสังเกตต้นไม้น้อยใหญ่ที่เรียงรายอยู่ 2 ข้างทาง ไม่ว่าจะเป็นต้นขะจาวสูงใหญ่ ต้นลูกหว้า หรือที่คนเหนือเรียกกันว่า ‘บะเกี๋ยง’ ต้นลีลาวดีที่ผลิดอกสีขาว แม้จะช่อไม่ใหญ่ แต่ก็น่ารักพอที่จะทำให้เราอยากถ่ายรูปเก็บไว้ ไม่เห็นจะแปลกเลย ที่ไหน ๆ ก็มีต้นไม้ทั้งนั้นแหละ ประโยคนี้คงจะเกิดขึ้นกับตัวเราเมื่อหลายปีก่อนแน่ ๆ แต่หลังจากที่เราได้พูดคุยกับครูบั้ม (ว่าที่ร้อยเอกสุพจน์ ใจรวมกูล) ความคิดของเราก็ได้เปลี่ยนไป...
ครูบั้มเล่าให้เราฟังว่า การที่ประกอบอาชีพขับรถม้า ทำให้ครูบั้มมีโอกาสได้พูดคุยกับนักท่องเที่ยว หรือคนต่างถิ่นที่เข้ามาเยี่ยมเยียนจังหวัดลำปาง สิ่งหนึ่งที่ครูบั้มพบเจอ คือ ผู้คนจากเมืองใหญ่ที่แสนวุ่นวายล้วนต้องการสัมผัสธรรมชาติ ซึ่งไม่ได้ถึงขั้นที่จะไปตะลุยป่าหรือพิชิตยอดดอย แต่เป็นเพียงแค่การได้สัมผัสกับต้นไม้ใหญ่หรือยลโฉมมวลดอกไม้ แค่นี้ก็เพียงพอแล้ว วันนี้เราก็เลยอยากพาทุกคนมาปักหมุดแหล่งดอกไม้ในเมืองลำปางกัน พิกัดไหนใกล้ใครบ้าง ตามไปดูกันเลย
- ย่านวัดศรีชุม : มาเริ่มต้นกันที่ย่านวัดศรีชุม ซึ่งเป็นแหล่งของกินและแหล่งเรียนพิเศษของเหล่าวัยรุ่นลำปางเนื่องจากอยู่ใกล้โรงเรียนประจำจังหวัดถึง 2 แห่ง ซึ่งถึงแม้ย่านนี้จะเป็นย่านการศึกษา แต่ก็ยังมีสถานที่สำคัญทางศาสนาทั้งมัสยิดอัลฟาลาฮ์ วัดซิกข์ลำปาง รวมไปถึงวัดศรีชุม ซึ่งเป็นวัดพม่าที่มีขนาดใหญ่และยังคงรูปแบบสถาปัตยกรรมพม่าแบบดั้งเดิมไว้ โดยภายในบริเวณวัดศรีชุมนั้นมีต้นไม้ใหญ่ที่ออกดอก สร้างสีสันสวยงาม ได้แก่ ต้นลีลาวดี ต้นแก้ว ต้นสาละ
- ย่านวัดป่าฝาง : ขยับมาที่บริเวณย่านวัดป่าฝางกันบ้าง ใครที่เกิดและเติบโตที่เมืองลำปางก็คงเคยมาบริเวณนี้กันบ้าง เนื่องจากย่านนี้มีสถานที่สำคัญหลายแห่ง ทั้งโรงเรียน โรงพยาบาล และร้านหนังสือขนาดใหญ่อย่างร้านดวงกมล ที่ถึงแม้ในปัจจุบันจะปิดตัวลงไปแล้ว แต่ตัวตึกของร้านหนังสือก็ยังชวนให้เรานึกถึงสมัยเป็นเด็กที่ต้องมาซื้อหนังสือหรืออุปกรณ์การเรียนอย่างน้อยปีละหนึ่งครั้ง และสถานที่สำคัญในย่านนี้ที่เราอาจจะไม่ค่อยได้สนใจนักก็คือวัดป่าฝาง ซึ่งเป็นวัดที่สะท้อนเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ของเมืองลำปาง โดยในสมัยรัชกาลที่ 5 กิจการไม้สักของเมืองลำปางรุ่งเรืองสุด ๆ จนชาวพม่าที่เข้ามาทำงานในกิจการค้าไม้หลายคนก้าวหน้าเป็นคหบดีที่ร่ำรวย และได้มีการสร้างวัดขึ้น แต่นอกจากความงดงามทางด้านสถาปัตยกรรมและศิลปะพม่าแล้ว ภายในบริเวณวัดป่าฝางยังเต็มไปด้วยพันธ์ไม้ดอก และต้นไม้ใหญ่หลากหลายชนิด ทำให้ตัววัดมีความเขียวขจีร่มรื่น รวมถึงต้นไม้ยังช่วยป้องกันไม่ให้แสงแดดส่องทำลายโบสถ์วิหารของวัดอีกด้วย ต้นไม้ที่พบในบริเวณวัด ได้แก่ ต้นอโศก ต้นสารภี ต้นชมพูพันธุ์ทิพย์ ต้นลีลาวดี ต้นตะขบ ต้นพิกุล ต้นโมก ต้นหางนกยูง ต้นเม่า ต้นอโศกอินเดีย ต้นมะขาม ต้นฝาง ต้นปีบ (หรือที่คนเหนือเราเรียกกันว่า ดอกกาสะลอง นั่นเอง) ขอบอกเลยว่าตอนพวกเราไปเดินเล่นกันนั้น เป็นช่วงเดือนตุลาคมที่ยังมีฝนอยู่ ทางเดินหน้าวัดนี่เต็มไปดอกปีบที่ร่วงล้นจากต้นจนขาวไปทั่วทางเดินเลยล่ะ อีกวัดหนึ่งที่อยู่ในความทรงจำของใครหลาย ๆ คนก็คือวัดจองคา ที่อยู่ไม่ใกล้จากวัดป่าฝางนั่นเอง วัดนี่ในอดีตเราจำได้ว่ามีแต่ต้นไม้สูงใหญ่บดบังจดไม่เห็นตัววิหารเลย แถมยังดูรกจนน่ากลัว แต่ตอนนี้ได้มีการนำต้นไม้ออกไปเกือบหมด ทำให้เห็นความงามของวิหารชัดเจนแต่ก็แลกมากับการหายไปของต้นไม้หลายต้นอย่างน่าเสียดาย ต้นไม้ที่ยังเหลืออยู่ก็จะมีแค่ต้นฉำฉาใหญ่เท่านั้น นอกจากนี้ริมถนนสนามบิน บริเวณที่เยื้อง ๆ ระหว่างวัดป่าฝางและวัดจองคา ก็ยังมีต้นฉำฉาใหญ่และต้นเหลืองอินเดียอีกอย่างละต้น ใครผ่านไปผ่านมาแถวนี้ก็สามารถแวะไปเดินเล่นกินลมชมวิวดูต้นไม้เพลิน ๆ กันได้
- ย่านสวนสาธารณะเขลางค์นคร : อีกย่านยอดฮิตในตัวเมืองลำปางคลาคล่ำไปด้วยผู้คนหลากหลายช่วงวัย เนื่องจากย่านนี้เป็นแหล่งของกิน มีทั้งตลาดสดและร้านอาหารหลากหลายรูปแบบ รวมไปถึงมีพื้นที่สาธารณะที่ให้คนทุกช่วงวัยเข้ามาใช้บริการได้ทั้งสวนสาธารณะ สนามกีฬา รวมไปถึงอุทยานการเรียนรู้หรือที่หลาย ๆ คนเรียกกันว่าห้องสมุดประชาชนนั่นแหละ แน่นอนว่าสวนสาธารณะก็ต้องเต็มไปด้วยต้นไม้อยู่แล้ว ทีนี้เรามาดูกันดีกว่าว่ารอบ ๆ สวนสาธารณะเขลางค์นครนั้น มีต้นไม้อะไรบ้าง ต้นไม้ที่พบ ก็จะมีต้นราชพฤกษ์ (หรือที่บ้านเราเรียกกันว่าต้นลมแล้ง) ต้นหางนกยูง ต้นประดู่ ต้นทองอุไร ต้นอินทนิล ปล. นี่เป็นเพียงต้นไม้มีดอกสวยงามบางส่วนที่เราพบเท่านั้น ถ้าอยากรู้ว่าภายในหรือรอบ ๆ สวนสาธารณะเขลางค์มีต้นไม้อะไรอีกบ้าง ก็ถึงเวลาที่ต้องออกไปสัมผัสด้วยตาตัวเองกันแล้ว
- ย่านวัดศรีรองเมือง : วัดศรีรองเมืองเป็นอีกหนึ่งวัดพม่าที่สำคัญของจังหวัดลำปาง โดยมีพระวิหารไม้สักทองที่สวยงามที่สุดในจังหวัดลำปาง กล่าวกันว่าเหมือนวิมานของพระอินทร์ ความโดดเด่นคือมีวิหารที่มีหลังคาซ้อนกันเป็นชั้น ๆ เสาทุกต้นของวิหารมีการใช้กระจกสลับสีลวดลายทองตั้งแต่โคนเสาจนถึงปลายเสา บางส่วนของจั่วหลังคาได้ถอดแบบมาจากปราสาทเมืองมัณฑะเลย์ นอกจากความสวยงามของศิลปะพม่าที่ปรากฏแล้ว ภายในวัดยังมีไม้ดอกหลายชนิด ทั้งต้นปีบ ต้นแก้ว และต้นลีลาวดี ส่วนถ้าเราเลี้ยวซ้ายบริเวณร้านกล้วยทอดเทคนิคลำปาง ก็จะเจอกับต้นนนทรีและต้นฉำฉาริมสองข้างทางถนนศิรินาวิน และหากขยับขึ้นมาถึงบริเวณสวนสาธารณะเฉลิมพระเกียรติอำเภอเมืองลำปาง เราก็จะพบกับต้นลีลาวดีเรียงรายอยู่บริเวณหน้าสวนสาธารณะ ขอบอกเลยว่าเวลามันบานสะพรั่งพร้อมกันนี่ให้ความรู้สึกเหมือนอยู่ริมทะเลเลยแหละ
- ย่านกาดกองต้า : ปิดท้ายกันด้วยย่านตลาดเก่า อย่างย่านกาดกองต้าที่จะคึกคักเต็มไปด้วยไปด้วยพ่อค้าแม่ขาย และผู้คน มาเดินจับจ่ายซื้อของที่ถนนคนเดินตอนเย็นวันเสาร์อาทิตย์ แต่ในวันธรรมดาย่านกาดกองต้าก็มีเสน่ห์ไม่แพ้ในวันหยุด เพราะจะทำให้เราสังเกตสถาปัตยกรรมของอาคารบ้านเรือนในบริเวณนี้ได้อย่างชัดเจน แต่อากาศเมืองไทยที่มีแต่หน้าร้อนกับหน้าร้อนมาก ก็ทำให้เราต้องหาที่สงบ ๆ ร่ม ๆ ไว้พักกายพักใจ ซึ่งไม่มีที่ไหนในย่านนี้จะเหมาะไปกว่าวัดเกาะวาลุการามแห่งนี้อีกแล้ว ภายในวัดเกาะวาลุการามมีไฮไลต์ที่สำคัญ คือ ฝ่าพระพุทธบาทจำลองและศาลาการเปรียญที่ทำจากไม้ทั้งหลัง และยังคงได้รับการดูแลรักษาให้อยู่ในสภาพดี ส่วนไม้ดอกที่พบในบริเวณวัด ได้แก่ ต้นลีลาวดี ต้นสาละ ต้นราชพฤกษ์ ต้นตะแบก ต้นแก้ว ต้นทองอุไร และต้นบุหงาส่าหรี หากใครมีโอกาสได้มาเที่ยวที่กาดกองต้าแล้ว ก็อย่าลืมแวะเข้ามาสัมผัสความสวยงามของหมู่มวลดอกไม้ และชมวิวริมแม่น้ำด้วยละ
เรื่องน่ารู้
ดอกไม้แต่ละชนิดย่อมมีเวลาเบ่งบานของมัน เราเลยอยากพาทุกคนมาปักหมุดในปฏิทินของตัวเองไว้ ว่าดอกไม้อะไรบานช่วงไหนกันบ้าง จะได้ไม่พลาดตามเก็บให้ครบทั้งปีกันเลย เปิดมาที่ช่วงเดือนมกราคมของปี จะเป็นช่วงที่ดอกพิกุลเริ่มบาน และจะบานยาวไปถึงช่วงกรกฎาคม ให้เราได้ชมกันเกือบครึ่งปี ต่อกันที่ช่วงเดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนเมษายน ช่วงนี้เป็นช่วงที่ดอกไม้หลายชนิดแข่งกันเบ่งบานกันเลยทีเดียว อาทิ ราชพฤกษ์ เหลืองอุไร พวงแสด หางนกยูง ลีลาวดี เรียกได้ว่าเป็นความสดใสในหน้าแล้ง ให้พอมีสีสัน แต่ถ้าใครอยากไปเก็บภาพสวย ๆ ก็อย่าลืมเช็กช่วงที่บานอีกครั้ง เพราะบางทีอาจจะบานเร็ว บานช้าไม่เท่ากัน อาจจะมาเสียเที่ยวได้ นอกจากนี้ก็ยังมีดอกไม้ที่บานเกือบตลอดทั้งปีอย่างดอกแก้ว ทองอุไร บุหงาส่าหรี และลีลาวดีบางพันธุ์ ซึ่งเหมาะสำหรับคนที่มีโอกาสมาเที่ยวลำปางในช่วงอื่น ๆ ของปี
ใครที่มีโอกาสมาเยี่ยมเยือนเมืองรถม้าแห่งนี้ ก็อย่าลืมมาตามรอยเส้นทางดอกไม้นครลำปางกันนะ แล้วมาร่วมแบ่งปันประสบการณ์กับพวกเรา ไม่แน่อาจจะมีดอกไม้อีกหลายชนิดรอให้คุณมาค้นพบอยู่
อ้างอิง
- https://www.baanlaesuan.com/
- สายบุญห้ามพลาด กราบพระนอน ปล่อยปลา @“วัดเกาะวาลุการาม” เมืองรถม้า เขลางค์นครhttps://travel.trueid.net/detail/DLZ33Qb73qG2
- วัดศรีรองเมือง, กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา https://thailandtourismdirectory.go.th/attraction/5372
- 10 เรื่องในลำปางที่คุณไม่เคยรู้ https://www.sanook.com/travel/1392157/
- วัดป่าฝาง, การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย https://thai.tourismthailand.org/

